JUBILEUM VAN HET ASPIRIN Wat heeft de spiraea daarmee te maken ?

De geschiedenis van het Asplrln heeft verscheidene hoofdstukker., beter gezegd: zlj bestaat uit twee deden, of nog Juister, de geschle- denls van het Aspirin heeft een voorgeschiedenis, waarin de wilgebast een belangrijke rol speelt, een middel, dat reeds eeuwen lang tegen van koorts vergezelde ziek» ten werd gebruikt.

Leroux zonderde in 1823 uit wllgebast een stof af, dle hU SaU» dn noemde (wilgsalix.. Ult het Salicln werd dan in 1838 het sall» cylzuur ontwikkeld, waarvan de Duitsche scheikundige Xolbe in 1853 de Juiste scheikundige formule vond. Dit salicylzuur werd voor de eerste maal juist honderd Jaar geleden ln de bloemen van een splraea aangetoond.

Hoewel deze onderzoekingen en de ontwikkeling van bepaalde re» sultaten zich over grootere tijdperken uitstrekten en hoewel deze onderzoekingen met wisselende Intensiteit en onafhankelijk van elkaar werden verricht, bleef de belangstelling voor het werkzame bestanddeel, dat men aanvankelijk ln den wilgenbast ontdekt had, levendig. Twintig Jaar na de ontdekking van de formule van het salicylzuur werd een methode voor bereiding op grooter schaal ontdekt, die ten «lotte den weg et» fende neer het geneesmiddel. Ter» loops zij opgemerkt, dat salioylzuur veel al» ontsmettingsmiddel werd gebezigd en dat dlt nog heden ten dage al» conserveermiddel voor Jam en limonade veel gebruikt wordt. Essentieel wa» evenwd de vaststelling van het feit, dat de vroeger ln den wilgebaat geprezen werking blj het «alieylzuur kon worden teruggevonden. Maar de min of meer onaangename bU» werkingen van dit geneesmiddel vormden voor de scheikundigen de aanleiding, in tal van proefnemingen te zoeken naar een vorm, waaraan deze bijwerkingen ont» braken.

Een scheikundige, wiens vader aan gewrichtsrheumatlek leed en die dus behalve een wetenschappelijk nog een persoonlijk belang bU deze proeven had, overhandigde aan een pharmacoloog voor nader onderzoek naast andere sallcylzuurderlvaten in 1899 ook het Aspirin.

Na uitvoerige, vergelijkende on» derzoekingen werd het Aspirin voor therapeutische toepassing zeer warm aanbevolen, nadat door de bereiding In zuiveren toestand van dit geneesmiddel aan de daartoe te stellen voorwaarde was voldaan. De naam Aspirin — aldus lauden wU bU gelegenheid van ,Un ver» jaardag nog eens willen herhalen •— Is van een plant, de Splraea Vlmarl», afgeleid. In de «ether!-«he olle, uit die plant bereid, had men In 1839 voor de eerste maal een zuur gevonden, dat later Identiek met salicylzuur bleek. De „A" van den naam Is van het woord ,/>cetyl" afkomstig. Zoo ontstond een begrip, dat ln 1899 snel de ge» heele wereld veroverde, dus 40 Jaar geleden.

En 100 Jaar geleden werd onaf» hankelijk van de latere proefnemingen het saileylzuur voor de eerste maal gevonden, zonder dat het toen als zoodanig bekend werd. Uit deze kleine cultuurhistorische notitie over een geneesmiddel blijkt, dat niets spontaan den mensch bewust wordt, maar het meeste heel geleidelijk, bij wijze van spreken langs een omweg, tot ontdekking komt.

Een tablet verjaart het ls 40 Jaar geworden. Een eeuw geleden werd, zonder dat men het ver» moedde, zljn oorsprong ontdekt. Het leek ons Interessant, om bij dit eigenaardig Jubileum 'n oogenblik stil te staan.